Een automaat kopen: dit moet je weten
Lijkt het je wel wat, een automaat, maar weet je er nog weinig van? 6x goed om te weten als je een (tweedehands) automaat gaat kopen.
Zo werkt de ‘gewone’ automaat
We beginnen bij het begin: wat houdt dat nu eigenlijk in, een automaat? Een automaat, automatische versnellingsbak of automatische transmissie is een versnellingsbak die niet met de hand geschakeld hoeft te worden. Dat gebeurt namelijk automatisch: de koppelingen die in verbinding staan met de verschillende assen van het tandwielstelsel worden hydraulisch vastgezet en belanden bij een bepaalde snelheid vanzelf op een volgende ‘trap’.
De oliedruk in de versnellingsbak zorgt er dus voor dat bij een juist toerental wordt geschakeld naar een hogere versnelling. Als de auto afremt, schakelt de versnellingsbak weer vanzelf terug naar een lagere versnelling. Net zoals bij handgeschakelde versnellingsbakken gaat het om een aantal vaste ‘overbrengingen’.
Wanneer gebruik je welke stand?
De ‘standaardstanden’ op de keuzehendel van een automaat zijn de volgende:
- P: Park (geparkeerde stand)
- R: Reverse (achteruitrijden)
- N: Neutral (vrij)
- D: Drive (rijden)
Sta je stil, dan moet je de auto in de 'N'-stand zetten of de rem ingetrapt houden. Om in de bergen op de motor te kunnen remmen, kun je bij veel automaten een maximumversnelling in te stellen.
Meerdere soorten automaten
Naast een volledig automatische versnellingsbak, zoals hierboven beschreven, is er ook de semi-automaat, de DSG-automaat en de CVT-automaat. In een notendop:
- De semi- of halfautomaat kan op 2 manieren bediend worden: als een automaat of handmatig. Schakel je met de hand, dan bepaal je zelf wanneer de auto in de volgende versnelling moet, in plaats van de auto. Maar je gebruikt hierbij niet de koppeling, zoals in een echte handgeschakelde auto.
- De DSG-automaat (Dual Shift Gearbox) maakt gebruik van een dubbele koppeling: een voor de even versnellingen, en een voor de oneven versnellingen en de achteruitrijdstand.
- Deze ‘setjes’ versnellingen zijn verdeeld over 2 assen, wat ervoor zorgt dat de schakeltijden veel sneller zijn dan bij een gewone automaat. Het rijden met het rijden met een DSG voelt dan ook heel soepel aan. Een DSG is trouwens ook een halfautomaat.
- Bij een CVT of multronic wordt er op een andere manier gebruik gemaakt van de automaat. Met behulp van een ketting die tussen twee verschillende snaarschijven, varieert de overbrenging. Een elektronische regeling berekent de ideale instelling, met als voordeel dat bij een constante snelheid het toerental met zo laag mogelijk brandstofverbruik gekozen wordt. Al met al zorgt het voor een heel rustige rijstijl.
- De Variomatic, ofwel continu variabele transmissie, heeft geen vaste overbrenging naar de versnellingen.
Voordelen van een automaat
Het ligt voor de hand: een automaat is vooral heel comfortabel, omdat je niet over het schakelen hoeft na te denken. Je zet de auto in Drive en klaar is Kees. En in tegenstelling tot vroeger (zie hieronder), zijn automaten tegenwoordig vaak zuiniger dan handgeschakelde auto’s, omdat ze automatisch voor de versnelling kiezen waarin de minste brandstof wordt verbruikt.
Nadelen van een automaat
Vroeger werd een automatisch geschakelde auto gezien als traag, niet-sportief en bovendien heel onzuinig. Maar de tijden zijn veranderd, de automaten verbeterd – en dus is een automatisch geschakelde auto inmiddels (ook) in Nederland een geaccepteerd beeld en zelfs behoorlijk in opkomst. Overigens is de automaat in de Verenigde Staten al decennia de standaard: 90% van de autobezitters rijdt ermee.
Verder is de techniek van automatische transmissies complexer en daardoor vaak duurder dan die van een handgeschakelde versnellingsbak. Maar ook dat is geen showstopper: bij onderhoud volgens het boekje, zoals het tijdig verversen van de olie in de versnellingsbak, kan ook een automaat heel oud worden.
Waar op letten bij het kopen van een occasion automaat?
Ben je van plan een tweedehands automaat te kopen? Let dan goed op het schakelgedrag: daar horen geen geluiden bij, en al helemaal geen gesputter of gebok. Een al wat oudere automaat kan wat minder verfijnd schakelen, en ook schakelt het ene type soepeler dan het andere. Dus helemaal niets merken van het automatisch schakelen is geen vereiste. Maar valt het schakelgedrag op welke manier dan ook op, dan moet de versnellingsbak nagekeken worden. Vaak functioneert hij weer naar behoren door hem te laten ‘spoelen’; soms moeten onderdelen worden vervangen.